METİN UYSAL:TESLA BİR DAHİYE BAKIŞ (2)
Tesla zihnin kontrolü üzerinde ki düşüncelerini zamanla biraz değiştirmiştir özellikle Edison’u tanıdıktan sonra kendisininde notlar aldığı veya bazı plan çizimlerini yaptığı görülmektedir. Yukarıdaki cümlemin tam anlaşılması için yine kendisinden dinleyelim “makina düşündüğüm şekilde çalışacaktır ve deney tam anlamı ile planladığım gibi yürüyecektir yirmi yıllık çalışma hayatım boyunca bunun bir tek istisnası ile karşılaşmadım” elbette bu kibir dolu ifadeler bizler açısından tam bu nedenle yanlış anlaşılmaya müsaittir. Pek çok dahi de olduğu gibi sıradan insanların yaşamı ve düşünce tarzı kendisine yabancı idi ve bu nedenle de pratik yaşamında bazı yanlışlıklara sebep olup duruyordu.Yine kendi ifadesi ile özet olarak ; “zihinsel faaliyetlerim beni inanılmaz zihin zengini ve mutlusu yaparken bir türlü günlük yaşamımı zenginleştiremiyordum.Ayın son 29 günü hep zor geçiyordu ” Okul hayatı hala karışıktı fakat dil öğrenimde çok başarılı olmuştu Bazı Slav dilleri hariç Almanca,İngilizce,Fransızca,İtalyanca öğrenmiştir.En başarılı olduğu dal ise matematik olmuş ancak resim ile sorunu devam etmiştir.Pek çok yaratıcı dahinin yabancı olmadığı durum kendisi içinde geçerli olmuş bir problem ortaya çıktığında yanıtını hemen bilmese de bir süre sonra bulacağını hisseder ve bu faaliyetin kendisi için anlamı “mutluluktur” Tesla’nın bu dönemde “Özgür düşünce “ile “robotik düşünce” arasında boğuştuğu belli oluyor.Bu olayın başlangıcını kendi ifadesi ile “Kısa süre sonra şaşkınlıkla aklımdan geçen tüm düşüncelerin dışsal bir izlenimden etkilendiğini fark ettim” diyordu bu durum kendisini dehşete düşürmüştü.Özgür iradesi ile yaptığını sandığı “şeylerin” dış koşullar ile oluştuğunu ve olayların “neden ve sonuç ilişkisi”nin böyle oluştuğu sonucuna varıyordu.Bunun sonucu olarak kendisini “robot “olarak görmeye başlar.Bu rahatsız edici düşünce daha sonraki yıllarda iki farklı noktaya varacaktı.Birinci yol ile insanların “etmen ve kemikten yapılma makina” ikinci de ise makinalarında pratik işler için “insanlaştırılabileceği “ düşüncesi olmuştur.İlk düşünce sosyal yaşamını fazla etkilememiş ise de ikincisi onu “tele-otomatik” ya da “robot” dediği garip bir dünya ya sürükleyecekti. Tesla çocukluğundan itibaren çok farklı düşüncelere takıntı haline getirme alışkanlığına sahip olmuştur.Bu düşünceler mutlaka pratik bir makinaya bağlar ancak düşündüğü makinalar bulunduğu zamanın olanakları dışında olurdu.Bir iki örnek;on yaşlarında iken uçmak düşüncesine kapılmış ve “sabit hava basıncı ve vakum “ile başaracağına inanarak makina yapmaya çalışmış ancak başaramamıştır.Yine bir gün okuduğu bir makaleden etkilenerek Niagara Şelalesine devasa bir tekerlek yapmaya kafa yormuştur. Fakat bir süre sonra hastalanır doktorlar belki yardımcı olur diye kitap okumasına izin verirler bu esnada kütüphanedeydi yararlanarak bilgi edinmeyi sürdürecektir. Tesla yaşı müsait olduğunda Karlstadt şehrinde yüksek okula başlar fakat bölge bataklıktır çok geçmeden sıtma hastalığına yakalanır.Buradan evine döner ancak burada da kolera salgını devam etmektedir bu seferde kolera olur.Dokuz ay boyunca yatmak zorunda kalır durum ümitsiz olduğu sırada babasına “belki mühendislik okumama izin verirsen kendimi daha iyi hissederim” deyince babası din adamı olmasından istemiyerek de olsa vaz geçer.Sonrasında hızla iyileşir ancak bu dönem biraz karanlıkta kalır.Bu esnada askerlik için kendisine “celb” gelmiştir ve asla asker olmak istememektedir bu durumu da babasının tanıdığı yüksek rütbeli subayları ile çözerler Tesla askerlikten kurtulur.Tam bu günlerde kafasına yeni bir fikir takılır.”Ekvatorun çevresinde dönecek dev bir çember inşa etmeyi ve dünyanın hızına eşit hızda döndürerek insanları yolculuğa çıkarmak ister ancak elbette sadece fikir olarak kalacaktır. Bir süre sonra Avusturya’da ki Graz’da “Politeknik Okuluna” yazılır.İlk senesi kendisi için muhteşemdir Ordu bursu almakta olduğundan para sorunu yoktur.Birinci sınıfta “Voltaire”kafasına takacak ve bütün yazdıklarını okuyacaktır.Ertesi yıl geldiğinde bursunun iptal edildiğini öğrenir bu sefer kalan zaman ve parası ile Alman profösör Poeschl den deneysel fizik dersleri alır ve hocasından sunduğu öneri yüzünden ağır eleştiriye uğrar(gelecekte bu iddiasını gerçekleştirecektir)sonunda para tükenir bu arada gece hayatında girmiştir bilardo oynayarak kazandığı paraları kumar oynayarak kaybeder.Durumu ailesine iletilince babası kendisi ile görüşmeyi red eder.Son iki yılda bu şehirde yaptıkları belirsizdir hükümet kayıtlarına göre hiçbir okulda kayıtlı değildir fakat gayri resmî derslere katıldığı düşünülür. 1879 yılında eve dönmek zorunda kalır ve o yıl babası ölür.Prag şehrine gider bu şehirde 24 yaşına kadar kaldığı ve derslerine ve kütüphaneye devam ettiği kabul edilir.Bu arada yine kumar oynar ancak kendisi için bu bir testtir ve istediği anda bırakabileceğini söyler ve gerçekleştirir ancak annesinin muhteşem katkısı ile.Bu arada fazla kahve ve sigara alışkanlığı edinir.Neticede her üçünden de vazgeçecektir. Artık dünya küçülme sürecine girmiştir Amerika ile Avrupa arasına”Transatlantik hat” döşenmiş telgraflar tıkırdamaya başlamıştı.1881 yılında Budapeşte’ye bir santral kurulacağı duyurulur.Avrupa’ya dört adet kurulacaktı ve bu santrallar “Thomas Alva EDİSON “nun şebekesinin bir parçası olacaktı.Derhal Budapeşte’ye gitti bir arkadaşının sayesinde bu santralda bir iş buldu.Tam bu esnada doktorların sinir hastalığı dedikleri bir rahatsızlığa tutuldu.Duyuları inanılmaz hassaslaşmış bu nedenle çok acı çekmeye başlamıştı.İki oda ileride ki saatin tik taklarını duyuyor,elli km uzaktaki trenin düdüğünden etkileniyor,odasında uçan sineğin vızıltısı dayanılmaz geliyordu vs. Ancak yine bir arkadaşının sayesinde hızla iyileşti bu kişi Anital SZiGETY idi bu kişi egzersiz yolu ile iyileşeceğine kendisini ikna etmiş ve başarmıştı.Bir gün bu ikili yürürlerken (Tesla şiir okumaktadır)birden durur ve garip hareketler yapmaya başlar,kendi ifadesi ile “Fikir bir şimşek gibi çaktı ve bir anda gerçek tüm çıplaklığı ile karşımda parıldamaya başladı” Bulduğu bir ağaç dalı ile yerde bir şeyler çiziyordu.Bu çizilen bir AC(altenatif akım)motoru idi ve Alman Prof.teklif ettiğinde red edilen görüşün tamamlanmış biçimiydi. Tesla ilk defa bilim dünyasında devrim yaratacak bir buluş sahibi olmuştu ancak bir buluş yapmakla bunu ilgili insanlara aksettirmek arasında çok fark vardır ve Tesla gibiler bu alanda başarılı olamazlardı.
NOT: Devam edecek