Doç.Dr.Ramazan BİLDİRİCİ nezdinde vatansever  araştırmacılarımıza şükranlarımızı sunup yazıya devam ediyoruz.

Emery konusuna devam edelim. Öncelikle bu değerli doğal kaynağın tüm dünyada tespit edilen rezervlerin %68 nin ülkemizde olduğunun altını kalınca çizelim. Bu madenin durumu biraz “BOR “minarelerimizi hatırlatıyor. Ancak nedense bu kıymetli madenimiz için basınımız sessiz olunca halkımızın da bilgisi olmuyor. Konunun önemini anlamak için biraz daha bilgi verilmesi gerekiyor. Önceliğimiz “Korund veya korundum “denilen minerali ele alalım. Korund sertliği elmastan sonra en yüksek olanlardan (9 sertliğe sahip)gerçi sertliği “9.5 veya 9 dan biraz yüksek” başka mineraller varsa da bunların yaygınlığı çok az. Mesela silisyum karbür var veya mozanit taşı var. Ancak bunların doğal olanı çok nadir. Genellikle insan imalatı olarak piyasada mevcut.

Herşeyden önemlisi Korund bir küçük değerli taş ailesinin ortak adıdır. Kısacası herkesin bildiği “YAKUT VE SAFİR” bir Korund çeşididir. Uzatmadan yazalım. Korund minerali kristalleşirken içine hiç yabancı element girmez ise genelde “beyaz safir “denir bazı değerli saatlerin saydam kısmında kullanılır(elbette değerli taş olarak da)eğer oluştuğu yerde yani yerin epeyce derinliğinde (yaklaşık 1080 derece ve buna tekabül eden basınç)Demir ve titanyum elementleri varsa herkesin bildiği “MAVİ SAFİR “oluşur. Şayet krom elementi (CrO2)varsa bünyeye girerek “Yakut”oluşumuna neden olur. Korundun kırmızı harici oluşan her renktekine safir adı verilir ve rengi ön takı olarak kullanılır “sarı safir, mor safir, yeşil safir vb.)Diğer renkte ki safirler kristal yapıya giren farklı elementler nedeni ile olur. Mutlaka anlaşılması gereken ise, ülkemizin “bir krom ülkesi”olduğunun bilinmesidir. Yakut her zaman safirden daha değerlidir. Bunun en önemli nedeni nadir olmasıdır.

 

NEDEN NADİR?

Çünkü krom öyle her yerde olmaz. Gariptir ki Yakutu olmayan bu ülke, kromda  dünyanın en büyük rezervlerine sahiptir. Hemde krom madeninde uzun yıllardır en büyük ihracatçı ülke konumundayız.

Elbette bu çok değerli metal minerali, Osmanlı’dan beri taş olarak ve ton başına zavallı fakir Batı ya yardım için verilmiştir!

Bu yazıya pek çok akademisyenin yazmasalarda itiraz edeceğini yaşadığım deneyimlerimden biliyorum. Hemen hiç biri safir veya Yakut aramadığı halde veya bu konuya kafa yormadan “Türkiye’de Yakut, safir yok” derler. Artık aşina olduğumuz bu “reddiyeyi kırmak için “de bu yazı yazılıyor…

EMERY üzerinde durulmasının nedenleri de sanırım anlaşılmaya başlanmıştır. Ayrıca grup halinde ki bu madenin içinde bulunabilen “spinel taşının”da çok değerli bir mineral olduğunu da eklersek daha anlaşılır kılmış oluruz. Bu maden çok uzun yıllardır Batıya ton olarak ihraç edilir. Tıpkı Bor mineralleri gibi. Sırası geldiğinde yazılacak ama BOR mineralleri de üç yüz civarında kullanım alanına sahiptir. (gerçi önemli bir kısmı küçük miktarlarda kullanılır) Ancak deterjan sanayi, özellikli cam yapımı, yakıt olarak kullanılacak yanıcı gazların depolanması, kimya sanayi vb.pek çok alanda tüketilir. Geçmişte yarı mamül olarak dahi işlenmesi için harekete geçilmemiş, en ucuz şekilde, seçilmiş hükümetlerce bu milletin yeraltı zenginlikleri Batıya hibe edilip durmuştur.